Przedmiot podatku VAT

Opodatkowaniu VAT podlegają (przedmiot VAT):

• odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
  
• eksport towarów,
  
• import towarów,
  
• (WNT) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
  
• (WDT) wewnątrzwspólnotowe dostawa towarów.
  

Czynności te podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Nie podlegają VAT czynności:

• które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy,
  
• podlegające opodatkowaniu podatkiem od gier (działalność w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier na automatach i gier na automatach niskich wygranych).
  
• zbycie przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans,
  

1.    Odpłatna dostawa towarów: (nie tylko sprzedaż)

Dostawa towarów na gruncie uvat = przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel.

Zas. odpłatności (wyjątek: przekazanie na cele nie związanie z działalnością) + zas. terytorialności (tylko na terenie kraju).

Nie jest to dostawa w rozumieniu KC, jest to termin w swym znaczeniu szerszy od pojęcia sprzedaży, nie oznacza bowiem tylko przeniesienia prawa własności, ale także do dysponowania rzeczą jak właściciel. Opodatkowaniu VAT podlegają zatem również takie czynności, w których z prawnego punktu widzenia nie doszło do przeniesienia na nabywcę własności rzeczy.

Przez pojęcie dostawy towarów rozumie się również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
   
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione.
   
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
   
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
   
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego lub własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
   
6. przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:
   

               -    przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
   

   -    wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny
   

   – jednakże tylko wówczas, gdy podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności w całości lub w części.
   

W przypadku, gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach (tzw. transakcja łańcuchowa.

2.    Świadczenie usług

Świadczeniem usług jest każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów
m. in (art. 7 ust. 1 pkt 1-4):

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
   
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
   
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej;
   
4. nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz
   
5. wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane
   z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części.
   

Konstrukcja definicji świadczenia usług obejmuje nie tylko transakcje polegające na wykonaniu czynności przez usługodawcę, ale również szereg transakcji niewymagających aktywnego działania usługodawcy (sprzedaż praw autorskich, powstrzymywanie się od czynności lub tolerowanie stanu, zgoda na użyczenie).

3.    Eksport towarów

Przez eksport towarów rozumie się potwierdzony przez urząd celny wywóz towarów z terytorium Polski poza terytorium Wspólnoty w wykonaniu czynności określonych w art. 7 ust. 1 pkt 1-4 (patrz punkt wyżej), jeżeli wywóz jest dokonany przez:

a)    dostawcę lub na jego rzecz, lub

b)    nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju, lub w jego imieniu.

! zatem wywóz towarów na terytorium innego państwa członkowskiego nie jest w rozumieniu vat eksportem a wewnątrzywspólnotową dostawą towarów (WDT).

z eksport towarów jest opodatkowany VAT, jeśli następuje w wykonaniu czynności podlegających VAT.

4.    Import towarów

Import towarów jest to przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Polski (art. 2 pkt 7 uvat). Państwem trzecim jest państwo niewchodzące w skład UE.

! w przeciwieństwie do eksportu towarów, import jest zdarzeniem opodatkowanym wyłącznie w związku z przywozem towarów na terytorium kraju z państwa trzeciego – bez znaczenia z punktu widzenia uvat jest, w wyniku jakiej czynności import następuje, tj. opodatkowanej VAT czy nie.

1. Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju
   

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT, art. 9 uvat) oznacza nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz pod warunkiem, że:

1.        nabywcą towarów jest:

a)    polski podatnik podatku VAT lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika,

b)    osoba prawna niebędąca podatnikiem podatku VAT lub podatku od wartości dodanej.

2.        dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem, o którym mowa w pkt 1 lit. a.

WNT ma miejsce zawsze w przypadku, gdy przedmiotem nabycia wewnątrzwspólotowego są nowe środki transportu.

Art. 10 uvat zawiera szereg wyjątków, w których nie ma miejsca WNT. Przykładowo: WNT nie występuje w przypadku, gdy dotyczy towarów innych nowe środki transportu nabywanych przez:

1. rolników ryczałtowych dla prowadzonej przez nich działalności rolniczej,
   
2. podatników, którzy wykonują jedynie czynności inne niż opodatkowane podatkiem i którym nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług,
   
3. osoby prawne, które nie są podatnikami,
   

    - jeżeli całkowita wartość WNT na terytorium Polski nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10.000 euro.

6.    Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT)

Przez WDT rozumie się wywóz towarów z terytorium Polski w wykonaniu czynności określonych w art. 7 (zob. dostawa towarów) na terytorium państwa członkowskiego innego niż Polska, pod warunkiem, że nabywca towarów jest:

1. podatnikiem podatku od wartości dodanej
   zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w innym państwie członkowskim niż Polska;
   
2. osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w innym państwie członkowskim niż Polska;
   
3. podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionymi w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe zharmonizowane, które, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą;
   
4. podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2, działającym (zamieszkującym) w innym niż Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.
   

Przykładowo, przemieszczenia towarów nie uznaje się za WDT, w przypadku gdy:

1. towary są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, dla których miejscem dostawy jest terytorium państwa członkowskiego inne niż Polska, jeżeli towary te są przemieszczane przez tego podatnika dokonującego ich dostawy lub na jego rzecz;
   
2. przemieszczenie towarów następuje w ramach sprzedaży wysyłkowej z Polski;
   
3. towary są przemieszczane na pokładach statków, samolotów lub pociągów w trakcie transportu pasażerskiego wykonywanego na terytorium Wspólnoty z przeznaczeniem dokonania ich dostawy przez tego podatnika na pokładach tych pojazdów.
   

! uwaga do całości pytania ® zgodnie z art. 14 uvat opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają również towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów w przypadku:

• rozwiązania spółki cywilnej lub spółki handlowej niemającej osobowości prawnej

• zaprzestania przez podatnika będącego osobą fiz., wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu VAT (no chyba, że osoba taka nie przekroczyła limitu 10 tys. euro, wówczas ta uwaga nie ma zastosowania).

Zasadę tę stosuje się również, gdy podatnik będący os. fiz. nie wykonywał czynności podlegających opodatkowaniu co najmniej przez 10 miesięcy. WDT ma miejsce pod warunkiem, że nabywca towarów jest:

Postanowienia powyższe dotyczą towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o naliczony.

Linki sponsorowane

DORADCA PODATKOWY * BIURO RACHUNKOWE ul. Grunwaldzka 38A/5, Poznań tel. (061) 86-888-05 podatki@matysiak-kancelaria.pl www.ksiegowa-poznan.pl